بازتصحیح ابیاتی از دیوان خاقانی چاپ ضیاء الدین سجادی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه زبان و ادبیات فاسی، واحد ماکو، دانشگاه آزاد اسلامی، ماکو، ایران

2 گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد ارومیه، دانشگاه آزاد اسلامی، ارومیه، ایران

چکیده

تصحیح متون کهن ادبی، تلاشی ارزشمند در جهت احیاء و پاسداشت میراث فرهنگ ملّی و میهنی است و هرچه این فعالیّت، عالمانه‌تر باشد، ارزشمند‌تر خواهد بود. بر این اساس، گام نهادن در این ساحت، دقّت و دانش کافی را می‌طلبد. دیوان خاقانی تصحیح ضیاء الدین سجادی، از نمونه های موفّق تصحیح متون است؛ سجادی با اینکه بحق و سنجیده، نسخۀ لندن را که قدیمی‌ترین نسخۀ دیوان خاقانی است، نسخه اساس قرار داده، ولی در مواردی به علل متفاوت، ضبط دیگر نسخ را جایگزین کرده که این عامل، سبب خطاهایی در تصحیح بوده است. در این مقاله، سعی خواهد شد ارجحیّت و اصالت ضبط های نسخۀ لندن وبه تبع آن، اصالت و اعتبار این نسخه اثبات گردد. بر این اساس، با معیارهای علمی همچون؛ اصالت بدیعی، اصالت تصویری، ویژگی‌های سبکی و زبانی خاقانی و شواهدی از آثار خود شاعر و دیگر شاعران، در صدد تصحیح ابیاتی از دیوان خاقانی برآمدیم. نتیجه پژوهش روشن می سازد که نسخۀ لندن، اصیل‌ترین و معتبرترین نسخۀ دیوان خاقانی بوده و اعتماد به ضبط‌های این نسخه، در امر تصحیح دیوان خاقانی می توانست مفید بوده و در تصحیح علمی –انتقادی و منقّح از این دیوان، سودمند باشد.

کلیدواژه‌ها