اشارات عیسوی مهم‌ترین موتیف تلمیحی دیوان خاقانی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشگاه فردوسی مشهد. دانشکده ادبیات و علوم انسانی دکتر علی شریعتی

10.22055/jrp.2020.30076.1004

چکیده

چکیده
کاربرد شاعرانۀ اصطلاحات عیسوی و سود جُستن از نام مبارک حضرت عیسی (ع) و مریم (س) به جهاتی بیشتر از سایر پیامبران، در اشعار خاقانی دیده می‌شود که این کاربرد شاعرانه را می‌توان اساسی‌ترین و مهم‌ترین مویتف و بن‌مایۀ تلمیحاتِ مجموعۀ آثار خاقانی (دیوان، منشآت و ختم‌الغرائب)، به‌حساب آورد. خاقانی با بهره‌گیری از داستان و سرگذشت عیسی (ع)، مقاصد و مضامین شعری خود را در زمینه‌های گوناگون تبیین و تعبیر کرده است. در این جُستار هدف بر آن است تا به بررسی این شگرد خاقانی به‌عنوان یک بن‌مایه و عنصر تکرار شونده بپردازیم؛ لذا، ابتدا مفهوم موتیف و بن‌مایه را بازگو کرده‌ایم و سپس این بن‌مایه را در کاربرد اشارات عیسوی در شعر خاقانی پی گرفتیم و به این نتیجه ‌رسیدیم که خاقانی برای دست‌یابی به اغراضی مانند خودستایی، مدح، هجو، توصیف و... از این موتیف تلمیحی بهره یرده است.
x x x x x x x x x

کلیدواژه‌ها