زندگینامه نویسی: ماهیت، ساختار و گونه ها

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ارومیّه

10.22055/jrp.2021.32728.1019

چکیده

زندگینامه‌‌، شرحِ زندگی شخصیت و یک‌نوعِ ادبی با ماهیتِ روایی و گزارشی است که به واسطۀ ویژگی‌های منحصر به فردی که دارد، اعتبار ادبی، کارکردِ تاریخی و اهمیت جامعه‌شناختی یافته‌است. توسعه و رواجِ این‌قالبِ نوشتاری که امروزه، دارای اقسام و گونه‌هایی است، از دستاوردهای مشروطیت و از نتایجِ آغاز روندِ بازشناسیِ هویت فردی و ملی در ایران به‌شمارمی‌آید. دراین‌پژوهش، ضمن بیانِ پیشینه و سیرِ تکامل هریک از گونه‌های زندگینامه‌نویسی، تلاش‌شده تفاوت‌، پیوند و شباهت‌های ساختاری و ادبی آن‌ها، تشریح و تبیین گردد. دراین‌راستا، کارکردهای کلیِ زندگینامه، جایگاه ادبی و علمیِ زندگینامه‌نویس و حریمِ کار وی، هم‌چنین موانع و محدودیت‌هایی که پیش روی او قرار دارد، مورد بررسی و تأمل قرارگرفته‌است. بخشی از این‌پژوهش به نقد و تحلیلِ چندنمونۀ بیوگرافی و اتوبیوگرافی از دکترعبدالحسین زرین‌کوب، کامیار عابدی، مهدی اخوان ثالث و به‌آذین(محمود اعتمادزاده) اختصاص یافته‌است. هریک از این‌افراد، سبک و هنجاری خاص در زندگینامه‌نویسی، پیش‌گرفته و در نتیجه، ماحصل کارشان از نظر ساختاری و محتوایی، دارای تفاوت‌های اساسی است.

کلیدواژه‌ها