نگاهی تازه به ابیات آغازین خمریّه‌ی معروف رودکی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شیراز

چکیده

رودکی به پدر شعر فارسی معروف است و از نخستین شاعران فارسی‌‌سرای است که اشعاری نغز و طرب‌‌انگیز از خود به جای گذاشته است و در خمریّه‌‌سرایی فضل تقدم دارد و از سرآمدان روزگار است. در این جستار ابیات آغازین یکی از معروف‌‌ترین خمریّه‌‌های رودکی، نقد و بررسی و گره از فروبستگی‌های آن گشوده شده است. تاکنون شرح‌‌های گوناگونی درباره‌‌ی این ابیات نوشته شده است و شارحان کوشیده‌اند گره از  فروبستگی‌‌های آن‌‌ها بگشایند؛ امّا معنای محصَّلی از «مادرِ می» ارائه نداده‌‌اند. در این جستار، ضمن اشاره به کاستی‌های شرح‌‌های موجود، با توجّه به بافتار ابیات و منابع مرتبط، روشن شده است که بر خلاف نظر شارحان، مراد از «مادرِ می»، نه درخت یا خوشه‌‌ی انگور، بلکه دانه‌‌های انگور است.

کلیدواژه‌ها