سبک‌پژوهی و مطالعات گونه‌های ادبی
زمینه‌ها و سازوکارهای طنز در شعر شفیعی کدکنی
نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهید چمران اهواز
2 دبیر دبیرستانهای بهبهان
چکیده
طنز به عنوان یکی از گونه‌های شوخ‌طبعی در بیان احساسات ادبی، ابزاری است که با تکیه بر خلاقیت و با پشتوانه‌ی تفکر و تأمل، واقعیت و حقیقت مسایل اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و انسانی را آنچنان به تصویر میکشد که هیچ ابزار دیگری قادر به انجام آن نیست. شفیعی‌کدکنی از جمله شاعرانی است که شعرش ظرفیت و ظرافت‌های خاصی را در خود گنجانده است و یکی از این نوع سازوکارهای ادبی او در اشعارش، پرداختن به طنز و طبع‌آزمایی در این زمینه است که به تعهد او در برابر جامعه برمی‌گردد و این متعهد بودن یکی از اصول بنیادین شاعران جریان سمبولیسم اجتماعی است. طنز شفیعی در گذر زمان، جنبه‌ای انسانی با پشتوانه‌ای فلسفی به خود می‌گیرد که ناشی از آگاهی و شناخت او نسبت به جامعه و زمانه است. هدف این نوشتار، پرداختن به طنز او و شگردهایش، همچون بهره‌گیری از عناصر ملّی، دینی و طبیعی، طنز عارفانه و به کارگیری آرایه‌های ادبی در شعر اوست تا نشان دهیم که طنز او علی‌رغم خفیف بودن، با به کار گیری این روش‌ها بسیار تأثیرگذار بوده و برجستگی خاصی به شعر او بخشیده است.
کلیدواژه‌ها
)