بررسی بن‌مایة اسطوره‌ای شخصیّت‌پردازی‌ زلیخا در یوسف و زلیخای جامی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و زبان ها، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران

10.22055/jrp.2022.41008.1079

چکیده

از آنجایی که اسطوره امری ازلی تلقی می‌شود، بنابراین، می‌توان اذعان کرد که اسطوره، در میان تمام آثار ادبی جهان، به اشکال مختلف و در ابعاد گوناگون و در قالب شخصیّت‌های متنوع به حیات خود ادامه می‌دهد. هدف پژوهش حاضر بررسی بن‌مایه‌های اسطوره‌ای شخصیّت زلیخا در یوسف و زلیخای جامی و پیوند آن با اسطورة ایزیس است. بنابراین، در این پژوهش بن‌مایه‌های مشترک میان دو شخصیّت اصلی (زلیخا و ایزیس) بررسی می‌شود تا میزان نزدیکی و وام‌گیری زلیخا از الگوی اسطوره‌ایش؛ یعنی، ایزیس مشخّص شود، علاوه بر این به ارتباط و نزدیکی و شباهت کنش‌ها و شخصیّت‌های یوسف و زلیخا با دیگر اسطوره‌ها نیز پرداخته شده است. نتایج حاصل آمده حاکی از آن است که داستان یوسف و زلیخا با اسطورة ایزیس و ازیریس دارای پیوند است و شخصیّت زلیخا در یوسف و زلیخای جامی از جهاتی از جمله اصالت و زیبایی، عشق، سختی، الهة باروری و... شبیه شخصیّت اسطوره‌ای ایزیس است، از این‌رو می‌توان گفت بن‌مایة اسطوره‌ای زلیخا اسطورة ایزیس است.

کلیدواژه‌ها